სადაც არ უნდა გაემგზავრონ, გამოცდილმა მოგზაურებმა იციან, რომ მოგზაურობის დაგეგმვისას უნდა იფიქრონ არა მხოლოდ თვითმფრინავის თუ ავტობუსის ბილეთების, განთავსების შესახებ, არამედ უამრავ სხვა წვრილმანზე. მოგზაურობის ასეთ, ერთი შეხედვით უმნიშვნელო, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვან ელემენტს, წარმოადგენს თქვენს ადგილსამყოფელ ქალაქში ან მის ფარგლებს გარეთ გადაადგილება.

ევროპის ქალაქებში საზოგადოებრივი ტრანსპორტის სისტემა არა მხოლოდ ქართული სისტემიდან განსხვავდება, სხვაობა ერთი და იმავე ქვეყნის მეზობელ დასახლებულ პუნქტებშიც კი არსებობს, რომ აღარაფერი ვთქვათ სხვადასხვა სახელმწიფოზე. მოდით, გავერკვეთ ავტობუსების, მეტროს, ტრამვაის თავისებურებებში სამი პოპულარული ტურისტული ქალაქის მაგალითზე – პრაღის, ბარსელონასა და ოსლოს.

როგორ და სად ჩავიდეთ პრაღაში?

ჩეხეთის დედაქალაქში იაფად და სწრაფად ქუთაისიდან შეგიძლიათ ჩახვიდეთ, მაგრამ თუ ტურჯგუფის ტურისტი არ ხართ, ჩასვლის შემდეგ პირველ რიგში მოგიწევთ იმის გარკვევა, თუ როგორ უნდა მოხვდეთ თქვენს სასტუმროში ან ბინაში.

პრაღაში საქალაქო საზოგადოებრივი ტრანსპორტის ერთიანი სისტემა მოქმედებს (ჩეხურად შემოკლებით PID). მასში შედის მეტრო, ტრამვაი, ავტობუსები, ფუნიკულიორი, ჩქაროსნული მატარებლები (გარდა ექსპრესისა აეროპორტში) და ბორანიც კი. ტურისტებისთვის ყველაზე მოსახერხებელია მეტრო და ტრამვაი.

პრაღის მეტრო სამი ხაზისგან შედგება: წითელი, ყვითელი და მწვანე. ცენტრში ყველა მათგანი შეგხვდებათ, ასე რომ თქვენ მარტივად შეგიძლიათ გადაჯდეთ ერთი მიმართულებიდან მეორეზე. სადგურებში განთავსებულია მინიშნებები იმ მიმართულებებით, რომლებითაც მატარებელი ამა თუ იმ პლატფორმიდან მოძრაობს. მართალია, წარწერები ყველგან ჩეხურ ენაზეა, მაგრამ თუ რუკას შეადარებთ, მარტივად გაერკვევით თუ რომელ მხარეს უნდა ელოდოთ მატარებელს. ვაგონებში მომდევნო სადგურებს აცხადებენ, ტაბლოზე კი სახელწოდება ჩნდება, ამიტომ ყურადღებიანი ტურისტებისთვის მგზავრობა საკმაოდ ადვილი იქნება.

ტრამვაისთან დაკავშირებით – აქ ძალიან ბევრი ტრამვაის მარშრუტია, რომლებიც ხშირად მეტრო ქსელის დუბლირებას ახდენენ მცირე გადახვევებითა და უფრო მეტი გაჩერებებით. ტრამვაის მოძრაობის სიხშირე დაახლოებით 5-დან 15 წუთამდეა, რაც დამოკიდებულია კვირის დღესა და დღე-ღამის მონაკვეთზე. მთელი ეს სისტემა მუშაობს დილის ხუთი საათიდან შუაღამემდე.

მნიშვნელოვანი ნიუანსი: სამ წლამდე ასაკის ბავშვთან ერთად ერთი მოზრდილი უფასოდ მოგზაურობს, რაც უცხოელებზეც ვრცელდება. საკმარისია თან იქონიოთ ბავშვის ასაკის დამადასტურებელი დოკუმენტი, მაგრამ, ჩვეულებრივ, კონტროლიორები უბრალოდ არ ამოწმებენ ასეთ პატარა ბავშვებთან ერთად მოგზაურ მგზავრებს.

ღამის საათებში მეტრო არ მუშაობს, მხოლოდ რამდენიმე ტრამვაი მოძრაობს და ძირითადი მოძრაობა გადატანილია ავტობუსებზე.

გაჩერებებზე შეგიძლიათ იხილოთ როგორც დღის, ისე ღამის მოძრაობის განრიგი. თუ რაიმე მიზეზის გამო იგი არ არის განთავსებული, ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ PID-ის ვებ-გვერდზე ან ტურისტული ინფორმაციის ცენტრებში იპოვოთ.

რა ბილეთები არსებობს, სად შევიძინოთ და როგორ გამოვიყენოთ?

როგორც ევროპის ბევრ სხვა ქალაქში, პრაღაში არსებობს ერთიანი ბილეთი ტრანსპორტის ყველა სახეობისთვის (დიახ, შეგიძლიათ შეიძინოთ მეტროს, ტრამვაის, ბორნის, ჩქაროსნული მატარებლისა და ავტობუსის ერთი ბარათი).

ბილეთების შეძენა შეგიძლიათ მეტროს ნემისმიერი სადგურის შესასვლელთან მდებარე ავტომატში: ნაღდი ფულით და ხურდის გარეშე ან უკონტაქტო ბარათის მეშვეობით (PayPass), ასევე შეგიძლიათ შეიძინოთ ავტობუსის მძღოლთან ნაღდი ფულით, მაგრამ ამ შემთხვევაში ფასი უფრო მაღალი იქნება, ტრამვაისა და ავტობუსებში განთავსებული სპეციალური აპარატების მეშვეობით მხოლოდ ბარათით გადახის შემთხვევაში, ასევე ქალაქში მდებარე ტურისტულ საინფორმაციო ცენტრებსა და გაზეთების კიოსკებში.

აქ მხოლოდ ოთხი სახის ბილეთია, რომლებიც ტურისტებს შეიძლება გამოადგეს, რა თქმა უნდა, თუ პრაღაში დარჩენას ერთ კვირაზე მეტი ხნით არ აპირებთ. სხვაობა ბილეთის ფასსა და მოქმედების ვადაშია (გადაჯდომების ჩათვლით):

30 წუთი – 24 ჩეხური კრონა (დაახლოებით 1 ევრო); 90 წუთი – 32 ჩეხური კრონა (დაახლოებით 1,25 ევრო);
24 საათი – 110 ჩეხური კრონა (დაახლოებით 4 ევრო); 72 საათი – 310 ჩეხური კრონა (დაახლოებით 12 ევრო).

ასევე მოქმედებს ფასდაკლებები 6-დან 15 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის, მაგრამ თან უნდა იქონიოთ ბავშვის ასაკის დამადასტურებელი დოკუმენტი.

30 წუთი – 12 ჩეხური კრონა (დაახლოებით 50 ევრო ცენტი);
90 წუთი – 16 ჩეხური კრონა (დაახლოებით 65 ევრო ცენტი);
24 საათი – 55 ჩეხური კრონა (დაახლოებით 2 ევრო);

6 წლამდე ასაკის ბავშები უფასოდ მგზავრობენ.

შეძენილი ბილეთი აუცილებლად უნდა დააკომპოსტიროთ მიუხედავად იმისა, რომ მეტროსადგურებში ტურნიკეტები ღიაა და შესაძლოა თქვენს გზაზე ვერ შეხვდეთ კონტროლიორებს. ბილეთის კომპოსტირება საჭიროა ერთხელ პირველ მგზავრობამდე იმგვარად, რომ მასზე მოქმედების დაწყების დრო დაიბეჭდოს. გახსოვდეთ, რომ პრაღაში საზოგადოებრივი ტრანსპორტით უფასო მგზავრობისთვის უზარმაზარი ჯარიმებია დაწესებული.

თუ გადაწყვეტთ დედაქალაქის გარეუბანში ან თუნდაც ახლომდებარე გარეუბანში მგზავრობას – ავტობუსის ბილეთის შეძენა ასევე შეგიძლიათ ავტომატში ან კიოსკში, მთავარია სწორად დაასახელოთ თქვენთვის საჭირო ზონა და ბილეთი მოქმედების ვადა. მაგრამ ვინაიდან ქალაქის მთავარი ღირსშესანიშნაობები ქალაქის ცენტრში მდებარეობს, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ასეთი შორეული მგზავრობა დაგჭირდეთ.

ბარსელონას საზოგადოებრივი ტრანსპორტი

ესპანეთის სიდიდით მეორე ქალაქის საქალაქო ტრანსპორტს შემოკლებით ეწოდება TMB და მოიცავს ავტობუსებს, მეტროს, ტრამვაის, ფუნიკულიორს, საბაგირო გზასა და ცისფერ ტრამვაის. უზარმაზარი პლუსია ის, რომ ჩვეულებრივი ქალაქის ავტობუსით ან მეტროთი შეგიძლიათ მარტივად იმგზავროთ ბარსელონას მთავარ აეროპორტამდე/აეროპორტიდან, რაც ხშირად შეუძლებელია სხვა დიდ ტურისტულ ცენტრებში. ბიუჯეტურ მოგზაურებს გამოადგებათ მეტრო და ავტობუსი, ხოლო მათ, ვისაც ყველა ტურისტული სიამოვნების შეგრძნება სურს და არ ზოგავს თანხას, რა თქმა უნდა, ერთხელ მაინც უნდა გაისეირნონ ფუნიკულიორით ან საბაგირო გზით და ცისფერი ტრამვაით იმგზავრონ.

როგორ მოქმედებს?

ბარსელონაში საზოგადოებრივი ტრანსპორტის ძალიან ბევრი ხაზია, რომელთა ქსელზე შეხედვისას შიშის გრძნობა დაგეუფლებათ და გაუგებარი მოგეჩვენებათ. გადაადგილების ძირითადი არტერიები – მეტროს ხაზებია. ქალაქის მთავარ ღირსშესანიშნაობებამდე მისასვლელად, თქვენ მხოლოდ რამდენიმე მათგანი უნდა გამოიყენოთ: წითელი ტრიუმფალურ თაღთან და ციტადელის პარკში მისასვლელად, იისფერი ან ლურჯი – საგრადა-ფამილიაში, ყვითელი – რაიონამდე და ბარსელონას პლაჟამდე, მწვანე – მონჟუიკის მთის ძირში მოსახვედრად, ხოლო ნარინჯისფერი – ბარსელონას აეროპორტიდან სამგზავროდ.

ავტობუსებთან დაკავშირებით საქმე უფრო მარტივადაა, თუ მარშრუტს და სასურველ ნომერს ინტერნეტში წინასწარ ნახავთ. ავტობუსების მოძრაობის წუთობრივი განრიგი და მათი ჩამონათვალი, თუ რომელი მათგანი ჩერდება კონკრეტულ გაჩერებაზე, ყველა გაჩერებაზეა ხელმისაწვდომი. ავტობუსი ზოგჯერ არ აჩერებს გაჩერებაზე, თუ იქ არ არის ხალხი ან თუ არცერთი მგზავრი არ ჩადის, ასე რომ, უმჯობესია მძღოლს ხელი ზედმეტად მაინც დაუქნიოთ.

გარდა იმისა, რომ ბარსელონაში მეტრო მიწის ქვეშ, ხოლო ავტობუსები მიწის ზემოთ მოძრაობს, მათ შორის მთავარი განსხვავება კონდიცირების სისტემაში მდგომარეობს. არც მეტროსადგურებს, არც ვაგონებს არ აქვთ კონდიცირების სისტემა, რაც ზაფხულში ხანმოკლე მოგზაურობასაც კი ნამდვილ ტანჯვად აქცევს. ავტობუსების სალონში კი ჰაერის გაგრილების სისტემა მშვენივრად მუშაობს, ისევე როგორც Wi-Fi, რომელიც მეტროში უბრალოდ არ არის.

ასევე ყურადღება მიაქციეთ იმ ფაქტს, რომ სადგურები ინგლისურ ენაზე არ არის დუბლირებული, საუკეთესო შემთხვევაში წარწერები იქნება ორ ენაზე – კატალონიურ და ესპანურ, ხოლო სალონში მხოლოდ კატალონიურ ენაზე გამოცხადდება, ასე რომ ყურადღებით იყავით და თვალყური ადევნეთ სალონში განთავსებულ ტაბლოს.

რა ღირს მგზავრობა?

ბარსელონაში მეტროსა და ავტობუსებში ერთიანი ბილეთი მოქმედებს. მისი ღირებულება დამოკიდებულია მგზავრობის რაოდენობაზე, ისევე როგორც მოქმედების ზონაზე. ბოლო პარამეტრთან დაკავშირებით გამოდაგებათ 4.60 ევროს ღირებულების მეტროს ბილეთები აეროპორტიდან, ისევერ როგორც ქალაქში მოქმედი ბილეთები, რომელთა შესახებ ქვემოთ ვისაუბრებთ.

თუ ბარსელონაში ტურისტულ ჯგუფთან ერთად ჩამოხვედით და საზოგადოებრივი ტრანსპორტით მხოლოდ 1-2-ჯერ მგზავრობა გსურთ, მაშინ დაგჭირდებათ ერთჯერადი ბილეთი 2.20 ევროდ; ხოლო თუ ქალაქში რამდენიმე დღით დარჩენას აპირებთ, მაშინ შეგიძლიათ შეიძინოთ ბილეთი 10 მგზავრობისთვის 10.20 ევროდ ან 50 მგზავრობისთვის 43.50 ევროდ.

კიდევ ერთი ვარიანტია ტურისტული სამგზავრო ბილეთები: 2,3,4 ან 5 დღიანი Hola Barcelona Travel Card და Barcelona bus tours tickets (დღის ან ღამის ქალაქის ტურები). პირველი ბარათის თავისებურება არის ის, რომ იგი ქალაქის ყველა სახეობის ტრანსპორტში მოქმედებს, და არა მხოლოდ მეტროსა და ავტობუსებში, ხოლო მეორე ბარათი გამოგადგებათ ქალაქის დათვალიერებისას ორსართულიანი ავტობუსით, აუდიო გიდის თანხლებით.

ბილეთების კომპოსტირება აუცილებელია ყოველ ჯერზე, როდესაც სადგურში შედიხართ ან ავტობუსში ადიხართ. ადგილობრივ მაცხოვრებლებს შორის საშინელი ისტორიები ვრცელდება გაფრთხილების გარეშე კონტროლიორების თავდასხმის შესახებ, შემდეგ კი ყველას, ვისაც ბილეთი არ აქვს ან ვადა გაუვიდა, უზარმაზარი ჯარიმის გადახდა მოუწევს და პოლიციასთან ექნება საქმე.

როგორ არის საქმე ტრანსპორტთან დაკავშირებით ჩრდილოეთში?

საზოგადოებრივი ტრანსპორტი ოსლოში

ნორვეგია მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე განვითარებული და ცხოვრებისთვის ძვირადღირებული ქვეყანაა, მაგრამ ამ ფაქტის მიუხედავად, ბოლო წლების განმავლობაში ჩვენს ტურისტებს შორის ამ ქვეყნის დედაქალაქის მონახულება თავისებურ ტენდენციად იქცა. ოსლო, სხვა დედაქალაქებთან შედარებით, არ არის დიდი ქალაქი, მთავარი ღირსშესანიშნაობები კი ძალიან მცირე ფართობზეა თავმოყრილი, მაგრამ თუ მაინც მოისურვებთ, რომ, მაგალითად, სამეფო სასახლის მონახულების შემდეგ ვიკინგების მუზეუმს ეწვიოთ, საზოგადოებრივი ტრანსპორტის გამოყენება მოგიწევთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში ხანგრძლივი გასეირნება მთელ ძალას წაგართმევთ.

რით შეიძლება ვიმგზავროთ და სად?

ოსლოში საზოგადოებრივი ტრანსპორტით მგზავრობაზე პასუხისმგებელია კომპანია Ruter. იგი მოიცავს მეტროს (T-bane), ტრამვაის, ავტობუსს, ბორანს (სისტემის მნიშვნელოვანი ნაწილი, რადგან მრავალი ადამიანი ქალაქთან მდებარე კუნძულებზე ცხოვრობს) და მატარებელს (მაგრამ მხოლოდ ოსლოს მთავარ აეროპორტამდე). მთელი ქალაქი სხვადასხვა ზონად არის დაყოფილი (საერთო ჯამში სულ 5) და მგზავრობის ღირებულება დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ რამდენად შორს გჭირდებათ გამგზავრება. ტურისტებისთვის გადაადგილების ყველაზე მნიშვნელოვანი საშუალებებია – ტრამვაი, მეტრო და ბორანი, ღამით კი ავტობუსები.

საქალაქო ტრანსპორტი განრიგის მიხედვით მოძრაობს, რომელიც შეგიძლიათ იხილოთ კომპანიის ოფიციალურ ვებ-გვერდზე ან ტურისტულ საინფორმაციო ცენტრებში. ყველა ტრანსპორტი საკმაოდ კომფორტულია და აქვს პირობები როგორც განსაკუთრებული საჭიროების მქონე პირთათვის, ისე საბავშვო ეტლიანი მშობლებისთვის თუ ველოსიპედისტებისთვის, რომლებიც ოსლოში ძალიან ბევრია. შენიშვნის სახით უნდა აღვნიშნოთ, რომ ზოგჯერ ავტობუსის მძღოლმა შეიძლება მგზავრებს სთხოვოს არ შევიდნენ სალონში, თუ იქ უკვე დიდი რაოდენობის ხალხია, რათა უხერხული მდგომარეობა არ შეიქმნას, ხოლო ვინადაინ ავტობუსების მოძრაობის სიხშირე ძალიან დიდია, ასეთი ზომა თქვენთვის ძალიან დამამძიმებელი არ უნდა იყოს. სადგურების სახელწოდებები, ისევე როგორც სხვა ქვეყნებსა და ქალაქებში, სხვა ენებზე არ არის დუბლირებული, მაგრამ ოსლოში ყველა კარგად საუბრობს ინგლისურ ენაზე, ასე რომ, თუ ვერ გაიგონეთ თუ რომელია შემდეგი გაჩერება, შეგიძლიათ მარტივად ჰკითხოთ სხვა მგზავრებს.

ბილეთები: რა ღირს და სად უნდა შევიძინოთ?

ოსლოში საზოგადოებრივი ტრანსპორტის ბილეთები გარკვეული პერიოდის განმავლობაში მოქმედებს, რომლის ათვლაც ბილეთის კომპოსტირების მომენტიდან იწყება და ერთი ბილეთი ყველა სახის ტრანსპორტში მოქმედებს.

ერთჯერადი ბილეთი 60 წუთის განმავლობაში მოქმედებს (გადაჯდომების ჩათვლით) და 36 ნორვეგიული კრონი ღირს მოზრდილთათვის (დაახლოებით 3,5 ევრო) და 18 კრონი 6-დან 17 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის (დაახლოებით 1,8 ევრო; არ დაგავიწყდეთ ბავშვის ასაკის დამადასტურებელი დოკუმენტი).

ერთი დღე-ღამის განმავლობაში მოქმედი ბილეთი (24 საათიანი) განკუთვნილია იმ ზონაში მგზავრობისთვის, რომლისთვისაც მას იძენთ ყველა შესაძლო გადაჯდომით. 1 ზონის ფარგლებში მოქმედი ბილეთის საფასურია (სადაც მთავარი ღირსშესანიშნაობები მდებარეობს) მოზრდილთათვის – 108 ნორვეგიული კრონი (დაახლოებით 10,6 ევრო) და 6-დან 17 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის – 54 კრონი (დაახლოებით 5.3 ევრო).

ასევე არსებობს შესაძლებლობა შეიძინოთ 7, 30 და 365-დღიანი ბილეთები, მაგრამ ისინი პოპულარობით არ სარგებლობენ ტურისტებში, რადგან უმრავლესობა 24, 48 ან 72 საათიან Oslo Pass-ს ყიდულობს. ეს სამგზავრო ბილეთები საზოგადოებრივი ტრანსპორტის ყველა სახეობას მოიცავს 1 და 2 ზონებში (2V, 2S და 2Ø ჩათვლით) და ასევე გთავაზობთ ფასდაკლებას ოსლოს ზოგიერთ მუზეუმში ვიზიტებზე. ასეთი 24 საათიანი სამგზავრო ბილეთის ღირებულებაა – 445 ნორვეგიული კრონი (დაახლოებით 44 ევრო) და 6-დან 17 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის – 235 კრონი (დაახლოებით 23 ევრო). 6 წლამდე ასაკის ბავშვებს უფასოდ მგზავრობა შეუძლიათ.

Oslo Pass შეგიძლიათ შეიძინოთ სასტუმროსა და ტურისტულ საინფორმაციო ცენტრებში ან შეუკვეთოთ ვებ-გვერდზე – visitoslo.com, მაგრამ ბილეთებთან დაკავშირებით საქმე ცოტა უფრო რთულადაა.

ბილეთების შეძენისა და კომპოსტირებისთვის ქალაქის მაცხოვრებლები იყენებენ სპეციალურ აპლიკაციას Ruter-ისგან ან მათ ოფიციალურ ვებ-გვერდს, ამ უკანასკნელის გამოყენება კი ტურისტსაც შეუძლია. აპლიკაციას საკმაოდ გასაგები ინტერფეისი აქვს ინგლისურ ენაზე: უნდა მიუთითოთ თუ საიდან და სად მიემგზავრებით, რა ტიპის ბილეთი გჭირდებათ და ბარათით გადაიხდით, შეძენის შემდეგ ბილეთის კომპოსტირებას მოახდენთ და საჭიროების შემთხვევაში კონტროლიორს აჩვენებთ. ამგვარად შეგიძლიათ შეიძინოთ არა მხოლოდ ერთი ბილეთი, არამედ რამდენიმე მთელი ოჯახისთვის ან კომპანიისთვის, მთავარია, რომ ბარათზე საკმარისი თანხა იყოს.

მათ, ვისაც არ სურს ვებ-გვერდის გამოყენებით თავის შეწუხება და მხოლოდ ერთი მგზავრობა ესაჭიროება ავტობუსით ან ბორნით – შეგიძლიათ მძღოლთან შეიძინოთ ერთჯერადი ბილეთი, მაგრამ მისი ფასი 56 ნორვეგიული კრონი იქნება (დაახლოებით 5,5 ევრო).

საზოგადოებრივი ტრანსპორტის ბილეთების შეძენა ასევე შეგიძლიათ მეტრო და რკინიგზის სადგურებზე, ცენტრში მდებარე ტრამვაისა და ავტობუსის მსხვილ გაჩერებებზე ან (ყველაზე მარტივი გზა) Narvesen, 7-Eleven, Deli De Luca და Mix ჯიხურებში. აქ შეგიძლიათ გადაიხადოთ როგორიც ბარათით, ისე ნაღდი ფულით.

ვიმედოვნებთ, რომ მოწოდებული ინფორმაცია მოგზაურობას გაგიადვილებთ. გისურვებთ მსუბუქ მგზავრობას და ნაკლებ პრობლემებს თქვენს მარშრუტებზე საინტერესო პუნქტებს შორის გადაადგილების დროს.

წაიკითხეთ ასევე: